Het organiseren van kennisintensieve processen

Steeds meer mensen werken in processen waarbij de kennis van medewerkers van doorslaggevend belang is voor het resultaat. Daarbij gaat het om kennis die relatief uniek is en niet in voorschriften is te verwoorden. De kenniswerkers, met de beschikking over schaarse inzichten, hebben hierdoor een machtspositie ten opzichte van het management waar veelal deze kennis niet of uiterst globaal aanwezig is. Kennisintensieve processen zijn op zich niet nieuw, immers voor de industriële revolutie was kennis van de ambachtsman van even groot belang voor de procesvoering als van een moderne kennis werker. De ambachtsman maakte misschien een fysiek product, zoals een tafel, een kerk of een koffiepot en de moderne kenniswerker ‘maakt’ een idee, lost een probleem op of levert een advies. In beide gevallen zijn de processen niet gerationaliseerd door middel van standaard werkinstructies, gedetailleerde planning of in een technisch middel, dat ook het werktempo bepaalt, vastgelegd. Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen is het aantal mensen, dat mentale in plaats van fysieke arbeid verricht, groeiende. Dat verklaart waarom, gemeten aan de hoeveelheid publicaties, de aandacht voor het organiseren van kennisintensieve processen toeneemt. Daarbij moet gedacht worden aan kreten zoals kennismanagement, professionele organisatie, organisatie van professionals, de lerende organisatie etc. In dit artikel wordt ingegaan op specifieke organisatievraagstukken die bij kennisintensieve processen spelen.